Bệnh lao phổi là một trong những căn bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm, đã từng được xem là một căn bệnh nan y. Bệnh có thể gây tử vong nếu không được điều trị
Bệnh lao phổi là một trong những căn bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm
Hãy cùng các bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về bệnh lao phổi, đặc biệt là nguyên nhân dẫn đến căn bệnh này qua bài viết sau!
THÔNG TIN CHUNG VỀ BỆNH LAO PHỔI
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây bệnh lao là do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis. Bệnh lây nhiễm do vi khuẩn phát tán khi bệnh nhân ho, nói, hắt hơi, khạc nhổ mà vô tình người tiếp xúc gần đó có thể bị hít vào và gây bệnh tại phổi. Từ đó vi khuẩn có thể theo đường máu hay bạch huyết đến các cơ quan khác trong cơ thể và gây bệnh tại đó. Vi khuẩn lao có khả năng kháng cồn và acid khác biệt so với các vi khuẩn khác.
Triệu chứng thường gặp
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ những triệu chứng thường gặp của bệnh lao phổi có thể biểu hiện rõ rệt như sau:
- Triệu chứng quan trọng nhất là ho kéo dài hơn 3 tuần (ho khan, ho có đờm, ho ra máu)
- Đau ngực, thỉnh thoảng khó thở
- Cảm thấy mệt mỏi thường xuyên
- Đổ mồ hôi trộm về đêm
- Sốt nhẹ, ớn lạnh về chiều
- Chán ăn, gầy sút
Đường lây truyền của bệnh
Bệnh lao phổi rất dễ lây từ người sang người qua đường hô hấp. Nguồn bệnh là bệnh nhân lao phổi, lao thanh quản, phế quản khi ho khạc ra vi khuẩn lao. Vi khuẩn trong các hạt nước bọt li ti, hoặc trong các hạt bụi nhỏ có đường kính 1-5 mm sẽ dễ dàng bị hít vào và gây bệnh tại phổi. Sau đó vi khuẩn có thể qua máu, bạch huyết đến các cơ quan khác trong cơ thể (hạch bạch huyết, xương, gan, thận,...) và gây bệnh.
Thống kê cho thấy cứ 1 bệnh nhân bị lao phổi ho khạc ra vi khuẩn có thể lây cho 10-15 người khác, nhất là trong các quần thể dân cư nhỏ như gia đình, lớp học, … Môi trường bị ô nhiễm nhiều khói bụi, ẩm ướt là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển. Người bình thường tiếp xúc với bệnh nhân lao phổi, chất thải chứa vi khuẩn lao hoặc sử dụng thực phẩm chứa vi khuẩn lao, ăn vật nuôi bị nhiễm lao cũng có thể bị lây nhiễm bệnh.
Đối tượng nguy cơ
Đối tượng nguy cơ nhiễm bệnh có thể bao gồm:
- Người bị suy giảm miễn dịch như nhiễm HIV, ung thư, …
- Người tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây bệnh, đặc biệt ở trẻ em.
- Người mắc bệnh mãn tính như loét dạ dày tá tràng, đái tháo đường, suy thận mãn, …
- Người nghiện ma túy, rượu, thuốc lá.
- Người dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như corticosteroid, hóa trị ung thư, …
BIỆN PHÁP CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH LAO PHỔI HIỆU QUẢ
Chẩn đoán bệnh
Khai thác các triệu chứng toàn thân của bệnh nhân như sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi đêm, chán ăn, mệt mỏi, gầy sút cân đồng thời khám phổi và khám toàn thân và có thể chỉ định một số xét nghiệm:
- Nhuộm soi đờm trực tiếp tìm AFB
- Nuôi cấy tìm vi khuẩn lao
- Chụp X-quang phổi
Chẩn đoán xác định bệnh: Có ít nhất 1 mẫu có AFB (+) và hình ảnh X-quang nghi ngờ lao hoặc có 2 mẫu đờm (+).
Chẩn đoán và điều trị sớm giúp ngăn ngừa diễn tiến bệnh nặng, tránh các tình huống trở nặng cần cấp cứu, vì vậy nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu có triệu chứng nghi ngờ.
Điều trị bệnh
Phương pháp điều trị bệnh lao phổi phổ biến nhất là dùng thuốc kháng lao. Phần lớn các trường hợp bệnh đều có thể chữa khỏi nếu sử dụng đúng phương pháp và đúng thuốc. Phác đồ điều trị lao có nhiều loại tùy theo từng trường hợp bệnh cụ thể.
Theo bác sĩ giảng viên lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn, phác đồ điều trị cho người mắc bệnh lao phổi lần đầu tiên (theo Chương trình Chống lao Quốc gia):
- Giai đoạn tấn công (2 tháng) gồm 4 thuốc: Ethambutol (hoặc streptomycine), rifampicine, isoniazide, pyrazinamide.
- Giai đoạn duy trì (6 tháng) gồm 2 thuốc: isoniazide và ethambutol.
Khi điều trị thuốc kháng lao cần lưu ý uống thuốc đầy đủ, đúng liều lượng, không được tự ý ngưng sử dụng thuốc ngay cả khi các triệu chứng đã biến mất. Một số trường hợp sau khi điều trị, vi khuẩn lao phổi còn sống sót có thể trở nên kháng thuốc, phát triển thành bệnh lao đa kháng thuốc rất nguy hiểm và việc điều trị bệnh lao phổi gặp khó khăn hơn rất nhiều.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh Cao đẳng Y Dược Sài Gòn
GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA BỆNH LAO PHỔI
Để phòng ngừa bệnh lao phổi có rất nhiều biện pháp, có thể kể đến như:
- Tiêm phòng vaccin ngừa bệnh lao phổi: tiêm vaccin BCG cho trẻ em để phòng chống lao. Hiện nay, nhà nước đang thực hiện tiêm phòng lao trong tháng đầu sau sinh với chương trình Tiêm chủng mở rộng.
- Khi ra ngoài hoặc khi tiếp xúc với bệnh nhân lao phổi nên đeo khẩu trang.
- Che miệng khi hắt hơi, thường xuyên rửa tay sạch sẽ, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh.
- Bệnh nhân lao phổi không nên ngủ cùng phòng với người khác, không đến nơi đông người.
- Bệnh nhân phải đeo khẩu trang, khi ho, hắt hơi phải che miệng, khạc đờm vào chỗ qui định.
- Đờm hoặc các vật chứa nguồn lây phải được tiêu hủy đúng phương pháp.
- Tận dụng ánh nắng mặt trời cho nơi ở và các vật dụng của người bệnh.
- Vệ sinh nơi ở, nơi làm việc và khám sức khỏe định kỳ.
Đặc biệt, bạn cần tuân thủ lối sống lành mạnh, ăn uống hợp lý, ngủ đầy đủ, tập thể dục đều đặn và không sử dụng các chất gây nghiện như ma túy, rượu bia, thuốc lá, …