Tình trạng mất nước liên tục do tiêu chảy và không được bù nước, điện giải kịp thời là một trong những nguy hiểm gây tử vong do ở người cao tuổi. Vậy cách điều trị bệnh này như thế nào?
Phần lớn người già bị tiêu chảy là do vi khuẩn gây nên
Nguyên nhân dẫn đến tiêu chảy cấp ở người cao tuổi?
Tiêu chảy cấp là hiện tượng bệnh lý với triệu chứng đi ngoài phân lỏng, từ 3 lần/ngày trở lên (đi ngoài với một lượng phân lớn và nhiều nước). Những nguyên nhân được các giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng chia sẻ sau đây khiến người già bị tiêu chảy cấp
- Vi khuẩn Salmonella (S. typhi murium và S. enteritidis) là bệnh thường gặp nhất. Các biểu hiện như sốt đột ngột, đau bụng thượng vị hay quanh rốn, không mót rặn, tiêu chảy nhiều lần, phân thối, nhiều nước.Có thể lúc này độc tố vi khuẩn tiết ra và làm rối loạn nhu động ruột khiến phân đôi khi có nhầy, máu, gần giống với phân do hội chứng lỵ . Trường hợp nặng có rối loạn điện giải do mất nước (môi khô, mắt trũng, khát nước). Nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong do lượng dịch vốn đã ít, dẫn đến trụy tim mạch do suy yếu tuần hoàn.
- Tụ cầu vàng Clostridium botulinum và Vibrio parahaemolyticus
- Vi khuẩn Shigella gây ra, các triệu chứng của bệnh là sốt, đau bụng quặn, mót rặn, đi ngoài lờ máu cá hay như nước rửa thịt. Những trường hợp này các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chỉ định điều trị sớm bằng các kháng sinh đặc hiệu nhưng cần chú ý đến hiện tượng kháng kháng sinh của vi khuẩn.
- Hội chứng này còn do các chủng của Escherichia Coli (E. Coli), có 3 chủng có thể gây tiêu chảy xâm nhập với hội chứng lỵ: đau quặn, mót rặn và phân lỏng máu mũi. Gồm có E. Coli gây bệnh lý ruột; E. Coli độc tố xâm nhập ruột; E.Coli độc tố gây chảy máu ruột. Một nguyên nhân nữa dẫn đến hội chứng lỵ ở người cao tuổi còn do vi khuẩn Yesinia enterocolica, nguồn bệnh là nước, thức ăn bị ô nhiễm như sữa, rau, thịt gây viêm dạ dày, ruột hoặc viêm hạch mạc treo. Khi bị nhiễm khuẩn người bệnh đau bụng dữ dội, tiêu chảy, sốt và phân có máu.
- Vi khuẩn Vibrio cholerae gây nên. Biểu hiện lâm sàng đi ngoài nhiều lần/ngày, phân lờ lờ như nước vo gạo, không đau bụng, không sốt. Chính vì biểu hiện bệnh này mà người già hay chủ quan, để bệnh nặng dần lên, có thể gây tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng. Sự nguy hiểm nữa là bệnh có thể gây thành dịch, đối tượng cảm nhiễm là tất cả mọi người, trong đó trẻ em và người già dễ mắc nhất.
Điều trị bệnh tiêu chảy ở người già cùng với chuyên gia Dược Sài Gòn
Điều trị và phòng bệnh tiêu chảy cấp như thế nào?
Tiêu chảy cấp dẫn đến mất nước và rối loạn điện giải, việc bù nước và điện giải là tối quan trọng nhất là đối với người cao tuổi, tuy vậy việc bù nước cũng không thể tùy tiện. Bác sĩ Chu Hòa Sơn – Giảng viên Trường Dược Sài Gòn cho hay, đối với trường hợp mất nước nhẹ, bồi phụ nước bằng đường uống khi còn uống được, thường sử dụng oresol, nước cháo loãng có pha chút đường chút muối, nước sôi để nguội pha ít muối và đường vừa đủ. Trong trường hợp mất nước nặng, khi lượng nước mất lớn hơn 5% trọng lượng cơ thể hoặc khi uống không có kết quả thì phải bù nước bằng truyền tĩnh mạch.
Dịch truyền chủ yếu là dung dịch mặn, ngọt đẳng trương. Nếu hạ kali máu phải bù kali. Kháng sinh được chỉ định cho những bệnh nhân nếu có dấu hiệu tiêu chảy xâm nhiễm gây viêm (có bạch cầu trong phân) hoặc những bệnh nhân có tổn thương đáp ứng miễn dịch. Đối với lỵ trực khuẩn, Salmonella, E.coli sử dụng các kháng sinh nhóm quinolon như: Ciprofloxacin, ofloxacin, pefloxacin trong 5 - 7 ngày. Với vi khuẩn Campylobacter jejuni cho erythromycin trong trường hợp xâm nhiễm. Đối với phảy khuẩn tả uống tetracyclin hoặc chloramphenicol hay biseptol( trimethoxazol + sulfamethoxazole) để tiêu diệt.
Do những yếu tố sinh lý của người già nên vấn đề phòng bệnh cần đặc biệt coi trọng hơn cả.Nguyên tắc ăn chín uống sôi, nói không với thức ăn đã để lâu ngày dù để tủ lạnh, hạn chế ăn thức ăn vỉa hè đường phố. Các cụ chú ý rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đặc biệt khi đi du lịch, đây là cơ hội rất dễ cho vi khuẩn tấn công, ngoài ra nguồn nước hay thức ăn lạ nơi du lịch cũng là nguyên nhân gây tiêu chảy, vì vậy phải cẩn trọng chú ý giữ gìn vệ sinh, nếu có những biểu hiện của bệnh cần phải bù nước hay đến cơ sở y tế, không được tự ý dùng các thuốc chống tiêu chảy vì sẽ càng khó khăn cho công tác điều trị nếu phải nhập viện.