Vàng da ở trẻ sơ sinh là bệnh vô cùng nguy hiểm, để lại di chứng nặng nề và có thể ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ nếu như các bà mẹ không để ý.
Tìm hiểu bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh cùng Điều dưỡng Sài Gòn
Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh rất phổ biến và chiếm khoảng hơn 80% trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là do tăng bilirubin trong máu. Vàng da sơ sinh có thể ở mức độ nhẹ (vàng da sinh lý) nhưng cũng có thể tiến triển nặng (vàng da bệnh lý). Ranh giới giữa vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý là rất mong manh. Trẻ vàng da bệnh lý nếu như không được điều trị kịp thời, từ 7 đến 10 ngày đầu đời, chất bilirubin sẽ qua hàng rào máu não gây ra hội chứng vàng da nhân và để lại nhiều di chứng thần kinh không hồi phục và có thể bị tử vong.
Thế nào là vàng da sinh lý, vàng da bệnh lý?
Theo chuyên gia Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn, vàng da sinh lý gặp đa số ở trẻ thiếu tháng. Bệnh thường xảy ra sau 24h đầu sau sinh, sẽ hết trong vòng 1 tuần với trẻ đủ tháng và 2 tần đối với trẻ thiếu tháng. Trẻ vàng da nhẹ ở vùng cổ, ngực mặt, bụng và không có các triệu chứng khác như: thiếu máu, gan lách to, bỏ bú, lừ đừ… Xét nghiệm nồng độ bilirubin/máu không quá 12mg% ở trẻ đủ tháng và không quá 14mg% ở trẻ không đủ tháng. Tốc độ tăng bilirubin/máu không quá 5mg% Ngoài ra trẻ sơ sinh có nước tiểu màu vàng và phân nhạt màu.
Vàng da bệnh lý xuất hiện sớm, trong vòng 24h đầu sau sinh. Mức độ vàng da đậm xuất hiện toàn thân, lòng bàn tay, bàn chân và kết mạc. Không hết sau 1 tuần đối với trẻ đủ tháng và 2 tuần với trẻ không đủ tháng. Đồng thời với vàng da, còn có các triệu chứng: gan lách to, bỏ bú, lừ đừ… Xét nghiệm nồng độ bilirubin/máu cao hơn 12mg% ở trẻ đủ tháng và cao hơn 14mg% ở trẻ không đủ tháng. Tốc độ tăng bilirubin/máu cao hơn 5mg%. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể gây ra tử vong hoặc có các di chứng thần kinh không hồi phục.
.jpg)
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn thông báo tuyển sinh Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn
Vàng da sơ sinh điều trị như thế nào?
Chuyên gian Văn bằng 2 Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cũng cho biết, hầu hết vàng da sinh lý sẽ không cần điều trị mà chỉ cần theo dõi sẽ tự khỏi sau một thời gian từ 1 đến 2 tuần sau sinh, chỉ những trường hợp có nồng độ bilirubin quá cao mới phải can thiệp về y tế vì khoảng cách của vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý rraats mong manh. Nguy cơ bilirubin có thể di chuyển đến não và gây tổn thương não. Các phương pháp điều trị vàng da sơ sinh: Cung cấp đủ nước và dịch truyền cho trẻ để tăng tốc độ chuyển hóa bilirubin. Chiếu đèn là phương pháp điều trị vàng da hiệu quả, an toàn, đơn giản và kinh tế. Thay máu khi trẻ có triệu chứng nhiễm độc thần kinh do nồng độ bilirubin trong máu tăng quá cao có khả năng nhiễm độc thần kinh, tổn thương não.
Đảm bảo cho bé đủ dinh dưỡng thông qua sữa mẹ. Vì trong sữa mẹ có chứa nhiều loại dưỡng chất quan trọng giúp các cơ quan chức năng của trẻ phát triển. Cho bé bú ít nhất 8 lần một ngày và tăng số lần bú lên để đảm bảo bé không bị mất nước, cung cấp đủ nước giúp tăng chuyển hóa và thải bilirubin nhanh hơn. Trong trường hợp mẹ không có sữa cho con bú thì có thể thay thế sữa công thức cho bé bú mỗi 2 đến 3 giờ trong tuần đầu tiên và cần tham khảo, nghe tư vấn từ bác sĩ.
Chiếu đèn được chỉ định điều trị vàng da tăng bilirubin gián tiếp, bệnh lý chưa có biểu hiện nhiễm độc thần kinh. Cũng có thể chiếu đèn dự phòng các trường hợp có nguy cơ vàng da sơ sinh. Khi chiếu đèn cần lưu ý: trẻ phải được cởi trần, che kín mắt và bộ phận sinh dục. Thường xuyên thay đổi tư thế để tăng diện tích tiếp xúc của da với ánh sáng. Sau 3 giờ chiếu đèn có thể cho trẻ ra ngoài bú sữa mẹ và thay tã. Tùy vào tình trạng của mỗi trẻ mà có chỉ định chiếu đèn liên tục hoặc ngắt quãng. Có thể điều trị tại nhà bằng cách tắm nắng vào khoảng 8-9h mỗi sáng.
Chuyên gia tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn nhận định nếu vàng da ở trẻ sơ sinh không được chữa trị đúng, kịp thời thì mức độ bilirubin trong máu tăng rất cao gây ra tổn thương não, hậu quả là để lại di chứng bại não suốt đời thập chí tử vong. Tuy nhiên nếu được cha mẹ phát hiện và điều trị sớm thì các biến chứng này rất hiếm xảy ra.