Ung thư ruột thừa rất hiếm gặp, bệnh gặp ở nam nhiều hơn nữ với tỷ lệ nam/nữ là 3/1 và thường gặp ở độ tuổi từ 60 - 70 tuổi. Vậy những dấu hiệu của bệnh ung thư ruột thừa là gì?
Ung thư ruột thừa gặp ở nam nhiều hơn nữ
Biểu hiện của viêm ruột thừa cấp là gì?
Bình thường, kích thước ruột thừa ở người trưởng thành dài khoảng 6-8cm. Với những người bình thường thì ruột thừa sẽ nằm ở hố chậu phải. Biểu hiện thường thấy của viêm ruột thừa cấp là đau bụng, cơn đau thường xuất hiện ở vùng thượng vị trước rồi lan xuống khu trú ở vùng hố chậu phải với tính chất đau liên tục, âm ỉ, tăng dần. Có thể đau quặn, đau rát nhưng không đau lan xuyên. Bên cạnh đó, có các triệu chứng khác như nôn, buồn nôn, bụng ậm ạch khó chịu, bí trung đại tiện hoặc đại tiện lỏng, thường là sốt mức độ nhẹ, đôi khi sốt cao (gặp ở các trường hợp viêm ruột thừa đã có viêm phúc mạc).
Làm thế nào để phát hiện ung thư ruột thừa?
Theo các Điều dưỡng viên tốt nghiệp Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn, phần lớn các trường hợp ung thư ruột thừa đều có triệu chứng đầu tiên của viêm ruột thừa cấp. Có khoảng 50% trường hợp ung thư ruột thừa đã thủng. Chỉ khoảng 10 - 20% các trường hợp ung thư ruột thừa được phát hiện tình cờ khi phẫu thuật ổ bụng vì một nguyên nhân khác. Trong những trường hợp khác, triệu chứng đầu tiên được phát hiện là một má ở hố chậu phải. Trong vài trường hợp, triệu chứng đầu tiên là đau bụng hay bụng báng.
Ở bệnh nhân này, do vị trí ruột thừa dính sát vào mặt sau của manh tràng và về đại thể không có lòng ruột thừa (mặt cắt ngang của ruột thừa đặc, không có cấu trúc ống) nên gây khó khăn và rất khó phát hiện bởi các bác sĩ lâm sàng và cận lâm sàng. Vì thế cũng được xem là phát hiện tình cờ qua một phẫu thuật do nguyên nhân tắc ruột. Tuy nhiên, đây cũng là biến chứng của ung thư ruột thừa gây thâm nhiễm, làm hẹp lỗ hồi manh tràng gây nên tắc ruột.
Đào tạo Điều dưỡng viên Sài Gòn uy tín chất lượng 2019
Ung thư ruột thừa có những dạng nào?
- Thể u carcinoid: là một dạng u ác tính thường gặp, chiếm 32 - 77% các trường hợp tân sinh ở ruột thừa. Các u carcinoid có nhiều điểm khác với các ung thư thông thường. Nó phát triển rất chậm và ít có triệu chứng trừ khi ở giai đoạn muộn. Ngay cả khi xem dưới kính hiển vi thì các u carcinoid vẫn có vẻ như bình thường, thậm chí ở cả giai đoạn nó đã di căn. Khi ở giai đoạn muộn, nó gây rối loạn nhu động ruột, đau bụng hoặc đôi khi gây tắc ruột, u ở trực tràng gây đau và chảy máu trực tràng. Khi chẩn đoán hình ảnh, khối u có nhiều nốt vàng nhỏ thường ở 1/3 xa của ruột thừa. Hầu hết các carcinoid đều xâm lấn vào lớp cơ của thành ruột thừa, vào mạch bạch nằm gần đó và cho di căn. Theo nghiên cứu, u xuất hiện ở nữ chiếm 68% số trường hợp. Độ tuổi phát hiện bệnh thường nằm trong khoảng 32-42. U cũng tìm thấy ở trẻ em (nhất là trẻ 3 tuổi), khối u lớn nhất là 1,2cm, hơn 65% u đã xâm lấn lớp cơ và thanh mạc của ruột thừa, việc điều trị chỉ là cắt ruột thừa và không phát hiện bệnh tái phát sau đó. Nếu là người lớn, các khuyến cáo cho rằng đối với u < 2cm thì chỉ cần cắt bỏ ruột thừa, nếu u > 2cm thì nên cắt thêm ½ bên phải của đại tràng.
- Thể u nhầy ruột thừa: là một bệnh hiếm gặp, được hình thành do sự tích tụ của chất nhầy bên trong lòng ống ruột thừa và có sự tắc nghẽn ở gốc ruột thừa. Bệnh lý căn bản có thể bắt nguồn từ polyp tăng sản, u lành tính như cystadenoma hay u ác tính như cystadenocarcinoma. Bệnh này có thể gặp ở bất cứ độ tuổi nào. Tuy nhiên với những nghiên cứu của các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn, bệnh thường thấy ở tuổi trên 35, nữ gặp nhiều hơn nam. Bệnh thường lành tính, chỉ khoảng 10% là diễn biến thành u ác tính. Có trên 50% trường hợp u nhày ruột thừa không có triệu chứng và được phát hiện do tình cờ đi siêu âm hay chụp Xquang cắt lớp (CT Scan) hay khi mổ thăm dò một bệnh lý khác bên trong ổ bụng. Gần 50% trường hợp có triệu chứng đau ở hố chậu phải hay đau hạ vị. Về điều trị u nhầy là phẫu thuật, nếu là polyp tăng sản hay u nang (cystadenoma) thì chỉ cần cắt bỏ ruột thừa, nếu bản chất là u mucinous cystadenocarcinoma (lâm sàng phần lớn có triệu chứng di căn trong ổ bụng hay u giả nhầy phúc mạc) thì việc phẫu thuật bao gồm cả cắt một nửa đại tràng bên phải và các hạch đã di căn.
- Thể u adenocarcinoma ở ruột thừa: U adenocarcinoma nguyên phát ở ruột thừa rất hiếm gặp, phần lớn u đều bắt đầu từ các u tuyến (adenoma) có trước đó, giống như u ở đại-trực tràng. Tuổi trung bình thường gặp là 50, hay gặp ở nam. Các triệu chứng của viêm ruột thừa có thể do tắc nghẽn lòng ruột thừa do u (như trường hợp trên) hay do u xâm lấn gây tắc bạch mạch, tắc mạch máu hoặc gây lồng ruột. Vị trí thường hay di căn nhất là khoang bụng, sau đó là hạch, gan, buồng trứng, thành bụng và phổi. Về điều trị chính thường là cắt ruột thừa viêm trước, sau đó phẫu thuật lần hai để cắt nửa bên phải đại tràng và các hạch di căn.