Gout là bệnh rối loạn chuyển hóa acid uric, gây cơn đau khớp dữ dội và có thể tiến triển mạn tính nếu không điều trị đúng. Tuân thủ thuốc, dự phòng tái phát và thay đổi lối sống giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, hạn chế biến chứng.
Lưu ý quan trọng trong điều trị gout bằng thuốc
Bệnh gout là một rối loạn chuyển hóa phức tạp, liên quan đến tăng acid uric máu và gây nên những cơn viêm khớp dữ dội, dễ tái phát và tiến triển mạn tính nếu không kiểm soát kịp thời. Việc sử dụng thuốc trong điều trị gout đòi hỏi người hành nghề Dược phải nắm vững đặc điểm dược lý của từng nhóm thuốc, chỉ định – chống chỉ định, liều dùng cũng như tác dụng phụ tiềm ẩn. Đây cũng chính là nội dung trọng tâm được Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chú trọng trong chương trình đào tạo, giúp sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn rèn kỹ năng nhận diện, tư vấn và phối hợp thuốc an toàn cho bệnh nhân gout.
Phần nội dung sau đây hệ thống hóa kiến thức về điều trị gout, từ cơn cấp, dự phòng đến duy trì lâu dài, nhằm giúp sinh viên và người làm nghề Dược có cái nhìn đầy đủ và thực tiễn hơn.
Điều trị cơn gout cấp – Kiểm soát nhanh đau và viêm
Khi một cơn gout bùng phát, người bệnh thường trải qua cảm giác đau dữ dội, sưng tấy đỏ tại khớp, thậm chí không thể vận động. Mục tiêu trong giai đoạn này không phải là điều chỉnh acid uric, mà là dập tắt phản ứng viêm nhanh nhất có thể, giảm đau và phục hồi khả năng sinh hoạt.
- NSAIDs thường là lựa chọn đầu tiên, với liều kháng viêm cao trong vài ngày đầu, sau đó giảm dần. Tuy nhiên, cần lưu ý không dùng quá 2 tuần và phải phối hợp thuốc bảo vệ dạ dày ở người có nguy cơ loét tiêu hóa.
- Colchicine được khuyến nghị nếu NSAIDs không phù hợp hoặc cần phối hợp để đạt hiệu quả. Thuốc phát huy tác dụng tối ưu nếu dùng sớm, song có thể gây tiêu chảy, buồn nôn nếu lạm dụng.
- Corticosteroid được chỉ định khi cả hai nhóm trên thất bại hoặc chống chỉ định. Dùng ngắn ngày với liều phù hợp, có thể uống hoặc tiêm trực tiếp vào khớp để giảm đau nhanh.
Kiểm soát cơn gout cấp đòi hỏi lựa chọn thuốc hợp lý tùy từng bệnh nhân, ưu tiên NSAIDs, sau đó đến colchicine và corticoid nếu cần, nhằm ngăn tổn thương khớp kéo dài.
Điều trị dự phòng – Hạn chế tái phát và ổn định acid uric máu
Sau khi cơn gout cấp đã được kiểm soát, thách thức lớn nhất là ngăn tái phát và duy trì mức acid uric ổn định lâu dài. Nếu chỉ tập trung xử lý triệu chứng mà không dự phòng, người bệnh rất dễ đối mặt với nhiều cơn gout kế tiếp, ngày càng nặng và phá hủy khớp nhanh chóng.
- Phòng cơn gout tái phát: Colchicine liều thấp (0,5–1 mg/ngày) được dùng trong nhiều tháng, đặc biệt trong giai đoạn bắt đầu thuốc hạ acid uric để tránh khởi phát cơn gout mới.
- Hạ acid uric máu: Allopurinol là lựa chọn phổ biến, thường khởi đầu liều thấp (100 mg/ngày) rồi tăng dần để đạt mục tiêu < 6 mg/dL. Việc duy trì đều đặn, không ngắt quãng, giúp giảm lắng đọng tinh thể urat và phòng biến chứng.
Dự phòng tái phát và hạ acid uric là chiến lược dài hạn, giúp người bệnh thoát khỏi vòng luẩn quẩn của những cơn đau cấp và nguy cơ biến chứng mạn tính. Đây cũng là nội dung được chú trọng giảng dạy tại Cao đẳng Dược Tp Hồ Chí Minh, nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức và kỹ năng cần thiết để tư vấn, hỗ trợ người bệnh điều trị an toàn, hiệu quả.
Điều trị gout mạn và thay đổi lối sống – Giải pháp bền vững
Khi gout đã trở thành mạn tính với nhiều cơn tái phát hoặc xuất hiện tophi, điều trị không thể chỉ dựa vào thuốc chống viêm cắt cơn. Người bệnh cần một kế hoạch toàn diện, vừa duy trì thuốc hạ acid uric, vừa thay đổi lối sống để hạn chế tối đa yếu tố nguy cơ và bảo vệ sức khỏe khớp về lâu dài.
- Theo dõi và dùng thuốc kéo dài: Allopurinol hoặc thuốc hạ acid uric khác phải dùng đều đặn, đi kèm xét nghiệm định kỳ để đánh giá nồng độ uric, chức năng gan thận và mỡ máu.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Hạn chế thịt đỏ, hải sản, rượu bia; tăng rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu kiềm để giảm gánh nặng acid uric.
- Chăm sóc sinh hoạt: Giữ ấm khớp vào ban đêm, kiểm soát cân nặng và duy trì vận động hợp lý sẽ giúp giảm nguy cơ khởi phát cơn gout.
Điều trị gout mạn đòi hỏi sự kiên trì và phối hợp chặt chẽ giữa thuốc và lối sống khoa học; chỉ như vậy mới kiểm soát được bệnh, hạn chế biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh năm 2025
Điều trị gout là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự phối hợp nhiều chiến lược: cắt nhanh cơn cấp, dự phòng tái phát, hạ acid uric bền vững và thay đổi lối sống. Người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý ngưng hoặc đổi thuốc, đồng thời kết hợp chế độ sinh hoạt khoa học. Làm tốt những điều này sẽ giúp giảm thiểu những cơn đau đớn do gout gây ra, bảo vệ khớp và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bên cạnh đó, để có thể nắm vững kiến thức dược lý, hiểu rõ cách sử dụng các nhóm thuốc điều trị gout cũng như nhiều bệnh lý khác, thí sinh yêu thích ngành Dược nên lựa chọn Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn. Đây là nơi đào tạo bài bản, chuyên sâu về chuyên môn, giúp sinh viên vừa am hiểu lý thuyết vừa có kỹ năng thực hành lâm sàng, sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ bệnh nhân an toàn, hiệu quả.